De zwangerschapstest 99% accuraatheid mythe
Op een zwangerschapstest lees je indrukwekkende kreten als "99% klinische betrouwbaarheid" of "99% diagnostische specificiteit". Je denkt daarom al snel dat de test 99% procent betrouwbaar is maar dat is niet helemaal waar. Bijna alle zwangerschapstesten beweren 99% accuraat te zijn en daar is geen woord van gelogen. Toch wordt ongeveer 25% van de zwangerschappen niet ontdekt door een zwangerschapstest op de eerste dag van de menstruatie. Hoe dat komt leggen we hieronder uit.
Hoe werkt een zwangerschapstest
Om je uit te leggen hoe een zwangerschapstest in elkaar zit bespreken we eerst kort de werking van een zwangerschapstest. Een zwangerschapstest meet het hCG (Humaan choriongonadotrofine) hormoon in de urine van een vrouw. Nadat het vruchtje is ingenesteld begint een zwangere vrouw met het aanmaken van het hCG hormoon. De innesteling vind meestal zo'n zeven dagen plaats na de bevruchting. De dagen na de innesteling verdubbelt het hCG hormoon zich iedere dag.
Er zijn twee belangrijke uitzonderingen:
- Niet bij iedere vrouw stijgt het hCG hormoon even snel
- Soms duurt het (veel) langer voordat het embryo zich innestelt
Uit onderzoek is naar voren gekomen dat de hCG hormoon productie van een vrouw nogal kan verschillen. 25% van de vrouwen uit dit onderzoek produceerde op de eerste dag van de gemiste menstruatie nog maar weinig hCG hormoon en kan daardoor geen goede test uitvoeren. Het niveau op dag 28 na de laatste menstruatie schommelde tussen de 23 to 652 mIU/ml (duizendste eenheid hCG met milliliter) terwijl sommige testen pas 'aanslaan' bij 100mIU/ml
Spelen met woorden
Op een zwangerschapstest lees je "99% klinische betrouwbaarheid" of "99% diagnostische specificiteit". Je denkt daarom al snel dat de test 99% procent betrouwbaar is maar dat is niet helemaal waar. Wanneer fabrikanten beweren dat een test 99% accuraat is bedoelen ze dus dat het in 99% van de gevallen in staat is om een aangegeven concentratie hCG hormoon te detecteren (dit verschilt per test, zie de bijsluiter van de test). Het vinden van deze concentratie hCG hormoon geeft aan dat je op dat moment zwanger bent. Wat dat betreft doet een test dus wat het beloofd.
Wat er niet bij vermeld wordt is dat het ontbreken van de hCG hormoon maar in een beperkt aantal gevallen betekent dat je niet zwanger bent. Je kunt dus best zwanger zijn op het moment van testen en toch een negatieve test hebben. Er is op dat moment gewoonweg onvoldoende hCG hormoon.
Wat zeggen ze dus in normale mensen taal?
Op het moment dat je een positieve test voor je hebt weet je inderdaad 99% zeker dat je zwanger bent. Op het moment dat je een negatieve test voor je hebt staan weet je niet 99% zeker dat je niet zwanger bent (afhankelijk van de dag waarop je test).
Tests die sensitiever zijn (dus die kleinere hoeveelheden hCG hormoon kunnen detecteren) hebben meer kans om je zwangerschap te detecteren op de aangegeven dag.
Wat moet ik doen om echt met 99% accuraatheid te testen
Om er echt zeker van te zijn dat je zwanger bent kun je het beste zeven dagen later testen dan staat aangegeven. Op dat moment is het hCG hormoon bij praktisch alle vrouwen zo veel gestegen dat je ook met 99% zekerheid kan zeggen dat je zwanger bent na een thuistest.
