Koorts bij je baby, peuter of dreumes

Koorts bij je kindje, wat kun je daar aan doen en wanneer moet je naar de huisarts ?

Wat is koorts en waarom krijgt je kindje koorts

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur van je baby, peuter, kleuter of dreumes. Als de lichaamstemperatuur tussen de 37.5 en de 38 graden ligt, spreek je van een verhoging. Daarboven spreek je van koorts. Koorts zelf is geen symptoom van een ziekte zoals veel moeders denken maar een reactie van het lichaam om de ziekte beter te bestrijden en heeft een dubbel effect. Ten eerste kunnen de meeste ziekteverwekkers slecht tegen de hogere temperatuur. Ten tweede werkt het immuunsysteem beter bij de hogere temperatuur. Daarom is het dus niet altijd meteen een goed idee om de koorts te onderdrukken ! Zodra het immuunsysteem van je kindje de virus of de bacterie heeft overwonnen, verdwijnt de koorts weer.
Koorts houdt in de regel ongeveer 2 dagen aan waarbij de koorts ongeveer halverwege vaak het meest hevig is. Bij kleine kinderen komt het ook vaak voor dat de koorts plotseling hevig op komt zetten.

Leeftijd, koorts en huisarts

Zeker als beginnende ouder is het lastig in te schatten wanneer je met je baby naar de huisarts moet. Maar ook als je dreumes of peuter wat mankeert wat je nog niet eerder bent tegengekomen, kun je je daar onzeker bij voelen. Over het algemeen geldt dat de koorts meer kwaad kan naarmate je kindje jonger is. Maar ook bij kinderen van 2 jaar moet je nog voorzichtig zijn. Ga sowieso naar de huisarts als je kindje naast de koorts ook ziek is.
Een baby jonger dan 6 maanden mag eigenlijk helemaal geen koorts hebben. Als je baby koorts heeft door een virus is het immuunsysteem vaak nog te zwak om het virus goed aan te kunnen vallen. Zodra je baby koorts krijgt, wacht dan niet en ga even langs de huisarts !
Een baby jonger dan 1 jaar mag eigenlijk ook geen echte koorts hebben. Na een vaccinatie kom je soms wel eventjes wat koorts tegen maar eigenlijk hoort het niet. Wees bij je baby extra voorzichtige met koorts en wacht zeker niet te lang om de huisarts in te schakelen want baby's kunnen soms heel snel heel erg ziek worden.
Baby's dreumesen en peuters mogen wel wat koorts krijgen maar ook niet echt ziek worden. Een beetje koorts kan niet zo heel veel kwaad en is eigenlijk een manier van het lichaam om de infectie of het virus te lijf te gaan. Maar als je kindje echt ziek wordt of als je het niet vertrouwt, ga dan altijd langs de huisarts of huisartsenpost

Bel dus altijd de huisarts als:

• Als je kindje jonger dan 6 maanden is
• Als je kindje ziek, lusteloos of zwak overkomt
• Als je kindje niet meer drinkt
• Als je kindje overgeeft en koorts heeft
• Als je kindje diarree heeft en koorts heeft
• Als je huiduitslag tegenkomt
• Als je kindje koortsstuipen krijgt
• Als de koorts hoger dan 40 graden is
• Als de koorts niet minder wordt na 2 dagen
• Als je kind benauwd is of als je kindje gaat 'reutelen'

Hoe neem je de temperatuur op

De temperatuur van je kindje neem je op met een digitale koortsthermometer die je rectaal inbrengt bij je kindje. Vaak zit er een digitale thermometer bij je kraampakket die je kunt gebruiken. Er zit veel verschil tussen de verschillende digitale thermometers. Wij raden een goede flexibele, digitale thermometer aan die je bij iedere drogist kunt kopen. Het uiteinde is flexibel zodat je je kindje geen pijn kunt doen en het opmeten van de temperatuur gaat stukken sneller dan bij de standaard thermometer. Er zijn ook andere thermometers verkrijgbaar maar de digitale thermometer is thuis het meest betrouwbaar.
De temperatuur opnemen is een fluitje van een cent maar houd wel even de goede volgorde aan. Zo voorkom je dat je met een uitgekleed kind op de commode nog op zoek moet naar de juiste spullen.

• Pak de thermometer, watten en de desinfecteerde alcohol.
• Doe wat alcohol op een watje en maak de thermometer (voor de zekerheid) schoon met de ontsmettende alcohol.
• Leg je kindje op de commode en breng de thermometer rectaal is. Zorg ervoor dat de thermometer er voldoende diep in zit. Ongeveer 2 a 3 centimeter. Het ijzeren gedeelte moet niet meer te zien zijn
• Verwijder de thermometer nadat deze klaar is en lees de temperatuur af.
• Als de temperatuur de laag is, herhaal de meting dan nog een keer, wellicht zat de thermometer er niet voldoende ver in
• Kleed je kindje aan
• Ontsmet de thermometer voor het volgende gebruik

Wat kun je doen tegen koorts bij je kindje ?

Als je kindje last van koorts heeft, maak het je kindje dan zo gemakkelijk mogelijk. Strikte bedrust is niet nodig maar je hoeft je kindje ook niet actief te houden. Luister gewoon goed naar wat je kindje aangeeft. Zorg dat je kindje genoeg te drinken heeft. Koortsverlagende medicijnen zijn niet nodig maar als je kindje last heeft van de koorts kun je dit wel geven

Rust en uitzieken

De beste manier om van de koorts af te komen is door uit te zieken. Je kindje heeft waarschijnlijk een infectie of virusje oplgelopen en dat moet overwonnen worden. Laat je kindje gewoon wat rustig aan doen. Strikte bedrust is echt niet nodig maar als je kindje er om vraagt kan het zeker geen kwaad.

Drinken

Als je kindje koorts heeft, zal je kindje meer vocht verliezen doordat het meer zweet. Dit kan leiden tot uitdroging, zeker als je kindje ook nog overgeeft of diarree heeft. Zorg dus altijd dat je kindje voldoende te drinken krijgt. Het beste wat je je kindje kunt geven is gewoon water, daaruit kan je kindje het meeste vocht opnemen. Als je kindje niet goed wil drinken, laat hem of haar dan in kleine beetje drinken.

Afkoelen

Een beetje koorts kan (bij oudere kinderen) niet zo veel kwaad maar het is wel belangrijk dat je kindje de warmte kwijt kan. Veel ouders denken ten onrechte dat je je kindje met koorts dik in moet pakken en een extra deken in bed moet geven. Dat is niet het geval. Kleed je kindje luchtig aan en gebruik niet te veel dekens. Vaak is een lakentje meer dan voldoende. Zo zorg je er voor dat je kindje zijn of haar warmte kwijt kan. Kan je kindje de warmte niet kwijt dan bestaat het gevaar op warmte stuwing.

Medicijnen

Wat oudere kinderen kun je een paracetamol tablet geven. Gebruik nooit zonder uitdrukkelijke overeenstemming met jouw huisarts aspirine, hierin zit een stof die in zeldzame gevallen erg gevaarlijk kan zijn voor je kindje.
Als je kindje koorts heeft, kun je de paracetamol het beste in zetpil vorm geven. Als je kindje misselijk is of moet braken, wordt de pil niet uitgespuugd. Veel zieke kinderen vinden het ook niet prettig om een pil door te slikken of het bittere water te drinken waar je de pil in hebt opgelost.
Let goed op de dosering die op de verpakking staat en overschrijdt deze niet. Zetpillen kun je ook in verschillende sterktes kopen. Zorg altijd dat je de sterkte die je kindje op dat moment mag hebben in huis hebt !

Gevaren van koorts bij kinderen

Alhoewel koorts op zichzelf niet zo veel kwaad kan en vaak juist goed is voor het verloop van de ziekte, zijn er toch een aantal dingen waar je op moet letten.

Uitdroging

Een kind heeft 1 tot 1,5 liter vocht per dag nodig. Baby?s hebben al snel 150 ml per kg lichaamsgewicht nodig en jonge kinderen 50 ml per kg lichaamsgewicht. Als je kindje koorts heeft verliezen ze meer vocht dan normaal door het zweten. Als je kindje uitdroogt kan dit erg gevaarlijk zijn. Geef je kindje daarom voldoende water. Wil je kindje niet goed drinken laat je kindje dan in kleine beetje drinken. Als je kindje helemaal niet meewerkt geeft het dan niet op maar zorg toch dat er genoeg vocht binnen komt. Hiervoor kun je in extreme gevallen een spuitje gebruiken.
Als je kindje koorts heeft en daarbij ook diarree heeft of moet overgeven kan je kindje snel veel vocht kwijtraken en kan het nodig zijn dat je kindje een speciale behandeling nodig heeft. Begin hier nooit zelf aan maar die dit in overleg met je huisarts. Je kindje krijgt dan ORS (Oral Rehydration Solution/Salts) toegedient. Hierin zitten suikers, zouten en vocht die het lichaam hard nodig heeft.

Zo herken je uitdrogingsverschijnselen bij je baby:

• Minder of onregelmatig plassen
• Donkerdere urine of zelfs rose achtig
• Droge mond en lippen
• Ingedeukte of dieper liggende fontanel

koortsstuipen

Koortsstuipen zijn iets verschrikkelijks om te zien en kunnen voorkomen als je kindje plotseling hele hevige koorts krijgt. Koortsstuipen lijken nog het meeste op een epileptische aanval. De spieren van je kindje trekken onregelmatig samen en je kindje reageert niet meer op jou of de omgeving.
Koortsstuipen zijn ondanks dat ze heel eng overkomen meestal volkomen onschuldig. Bijna 1 op de 20 kinderen heeft wel eens koortsstuipen gehad. Als je eenmaal koortsstuipen gehad hebt, is de kans dat je het daarna nog een keer krijgt overigens een stuk groter.
Koortsstuipen bij kinderen onder de 6 maanden zijn helaas vaak niet zo onschuldig. Ook bestaat bij oudere kinderen de kans dat je kindje een hersenvliesontsteking heeft. Bij volwassenen is dit gemakkelijker vast te stellen dan bij kinderen omdat de symptomen (vlekken, stijve nek) bij kinderen niet altijd op hoeven te treden. Ga dus in het geval van koortstuipen altijd direct even langs de huisarts !